Οι προκλήσεις της Ιεραποστολής στο Μπουρούντι και τη Ρουάντα

Ιεραποστολικός Σύνδεσμος "Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός"

Οι προκλήσεις της Ιεραποστολής στο Μπουρούντι και τη Ρουάντα

Η Ιερά Επισκοπή Μπουρούντι και Ρουάντας ιδρύθηκε με Πατριαρχικό και Συνοδικό Τόμο τον Οκτώβριο του 2009 και πρώτος Επίσκοπός της ήταν ο νυν Μητροπολίτης Άκκρας κ. Σάββας, τον οποίο και διαδέχθηκα τον Φεβρουάριο του 2013. Στην πνευματική της δικαιοδοσία περιλαμβάνει τα κράτη Μπουρούντι και Ρουάντα και τις συνοριακές πόλεις του Ανατολικού Κογκό.

Από το 1884 μέχρι το 1916 τα δύο κράτη απετέλεσαν γερμανική αποικία και στη συνέχεια βελγική μέχρι το 1962, οπότε και απέκτησαν την ανεξαρτησία τους. Οι μεγάλες ταραχές που ξέσπασαν το 1994 μεταξύ των δύο φυλών Χούτου και Τούτσι οδήγησαν σε έναν εμφύλιο πόλεμο, που έμεινε γνωστός και ως Γενοκτονία της Ρουάντα. Ο πληθυσμός του Μπουρούντι ανέρχεται σήμερα σε 10.000.000 κατοίκους και της Ρουάντα σε 12.000.000 κατοίκους.

Πηγή : Στον Ορθόδοξο Αμπελώνα της Αφρικής

Στη Μπουζουμπούρα, την πρωτεύουσα του Μπουρούντι, υπάρχει ο Καθεδρικός Ιερός Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, που κτίστηκε από Έλληνες τη δεκαετία του '40. Όταν ενθρονίστηκα, πίστευα ότι εκεί υπάρχει και Επισκοπείο, όπου θα μπορούσα να διαμένω. Δυστυχώς, ανακάλυψα ότι κάτι τέτοιο δεν υπήρχε και έκτοτε ζω σε έναν ενοικιαζόμενο ξενώνα. Πρόσφατα η Ελληνική Κοινότητα μας παραχώρησε ένα οικόπεδο για να ανεγείρουμε Επισκοπείο. Όταν ήταν Μητροπολίτης Κεντρώας Αφρικής ο νυν Μητροπολίτης Πενταπόλεως κ. Ιγνάτιος, είχε ξεκινήσει μία πρώτη ιεραποστολική προσπάθεια στους ιθαγενείς με τη βοήθεια του Αγιορείτη μοναχού π. Δαμασκηνού Γρηγοριάτη. Καρποί εκείνου του αξιοθαύμαστου ιεραποστολικού έργου είναι οι τέσσερεις Ιεροί Ναοί στο κράτος του Μπουρούντι. Με λύπη, όμως, διαπιστώνουμε ότι κάποιοι που είχαν βαπτιστεί, αναγκάζονταν να μεταπηδούν σε άλλα χριστιανικά δόγματα και θρησκείες λόγω έλλειψης Ιερέων. Οι πιστοί μας βλέπανε Ιερέα μόνο στις μεγάλες εορτές των Χριστουγέννων και του Πάσχα. Σήμερα, δόξα τω Θεώ, στο Μπουρούντι έχουμε τέσσερεις ιθαγενείς Ιερείς.

Στη Ρουάντα δεν διαθέτουμε κανέναν εν λειτουργία Ιερό Ναό. Εκεί είχε αγοραστεί ένα οικόπεδο, στο οποίο ξεκίνησε μεν η ανέγερση ενός Ιερού Ναού αφιερωμένου στην Αγία Τριάδα, αλλά υπάρχουν πολλά προβλήματα με την απόκτηση των τίτλων ιδιοκτησίας και μέχρι σήμερα δεν έχουν επιλυθεί. Το ιεραποστολικό μας έργο έχει ξεκινήσει στην ανατολική πλευρά της χώρας και μέχρι σήμερα έχουμε χειροτονήσει τέσσερεις Ιερείς. Λόγω έλλειψης Ιερών Ναών λειτουργούμε σε υπαίθριους χώρους με τη χρήση Ιερού Αντιμηνσίου και όλες οι προσπάθειές μας εστιάζονται στην απόκτηση οικοπέδων για να προχωρήσουμε σε ανεγέρσεις. Η κυβέρνηση της χώρας διάκειται φιλικά προς εμάς αλλά μας ανάγκασε να νοικιάσουμε μία οικία για να έχουμε έδρα και απαιτούν να διαθέτουμε κάποιο καταστατικό, στο οποίο θα φαίνονται οι σκοποί μας. Η οικία αυτή αποτελεί τρόπον τινά και το Ιεραποστολικό μας Κέντρο για τις οκτώ κοινότητες, που έχουμε ιδρύσει, και για τους 1.500 βαπτισμένους ιθαγενείς αδελφούς μας. Οι βαπτίσεις τελούνται στον ποταμό Ιριμπά, αφού προηγηθεί η σχετική περίοδος κατήχησης στην Ορθοδοξία με τη βοήθεια συνεργατών που έρχονται και μας βοηθάνε από την Ουγκάντα, από την Κένυα και από την Ελλάδα.

Πολλοί έχουν την εντύπωση ότι οι ιθαγενείς προσέρχονται στην Ορθοδοξία για να αποκομίσουν υλικό κέρδος. Παρατηρούμε, όμως, ότι οι κάτοικοι των περιοχών της Επισκοπής μας προσέρχονται στο Άγιο Βάπτισμα οικεία θελήσει και με ζήλο ψυχής, χωρίς άλλες προσδοκίες. Ιδιαίτερα στη Ρουάντα μας συγκινεί ότι μας προσεγγίζουν ηλικιωμένοι άνθρωποι. Οι περισσότεροι από αυτούς είναι ήδη βαπτισμένοι από τους Καθολικούς η τους Προτεστάντες, αλλά όταν έρχονται σε μας προηγείται μία περίοδος κατήχησης και, όταν κρίνουμε ότι είναι έτοιμοι, προχωρούμε στις βαπτίσεις. Όλοι όσοι έχουν βαπτισθεί σήμερα Ορθόδοξοι Χριστιανοί το έκαναν πράγματι οικειοθελώς, γιατί κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου μεταξύ των Χούτου και των Τούτσι συνέβησαν πραγματικά πολύ θλιβερά γεγονότα. Για τον λόγο αυτό οι κάτοικοι της περιοχής δεν συμπαθούν ιδιαίτερα τις διάφορες ομολογίες και τους συγκινεί η στάση της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας που απέχει των πολιτικών πραγμάτων. 

Τα μεγάλα προβλήματα, που αντιμετωπίζουμε ως Ιεραποστολή, είναι πρωτίστως η έλλειψη Ιερέων αλλά και κατάλληλων υποδομών. Οι ελάχιστοι Ιερείς μας έχουν λίγες γνώσεις και για τον λόγο αυτό φροντίζουμε να τους στείλουμε να σπουδάσουν στην Πατριαρχική Θεολογική Ακαδημία στο Ναϊρόμπι της Κένυας. Σπουδαίο έργο επιτελούν και οι κατηχητές μας, οι οποίοι είναι παράλληλα και αναγνώστες σε όλα τα Ιερά Μυστήρια. Για να είμαστε, ωστόσο, σίγουροι ότι το έργο της κατήχησης έχει ολοκληρωθεί προβαίνουμε πάντοτε σε κάποιου είδους εξέτασης των νεοφωτίστων, καθώς κύρια προτεραιότητά μας είναι η ύπαρξη ποιμνίου. Γιατί τι να τους κάνουμε τους Ναούς, όταν δεν υπάρχει εκκλησίασμα;

Το έργο μας δυσχεραίνεται από την έλλειψη υλικών, καθώς το κράτος είναι μικρό και τα πάντα είναι εισαγόμενα και για τον λόγο αυτό πανάκριβα.

Στο Μπουρούντι η κατάσταση είναι κάπως καλύτερη και το κράτος μας δωρίζει το οικόπεδο με την προϋπόθεση ότι θα κάνουμε κοινωνικοανθρωπιστικό έργο, δηλαδή θα ανεγείρουμε ένα Σχολείο, ένα Κέντρο Υγείας η μία Κλινική.

Στη Ρουάντα, όμως, αναγκαζόμαστε να αγοράσουμε τα πάντα και μάλιστα πανάκριβα. Σκεφτείτε μόνο ότι για τον ανεγειρόμενο Ι. Ναό της Αγίας Τριάδος έχουμε δαπανήσει μέχρι σήμερα το ποσό των 70.000 ευρώ και είναι ημιτελής. Παρόλο που δεν διαθέτει στέγη, εμείς λειτουργούμε κανονικά. Αντίστοιχες είναι και οι τιμές των οικοπέδων. 

Στην Τσιαράμα της Μπουζουμπούρα, με τις άοκνες προσπάθειες του π. Δαμασκηνού Γρηγοριάτη έχει κτιστεί ένα Ιεραποστολικό Κέντρο, αλλά δεν διαθέτουμε τίτλους ιδιοκτησίας. Το κράτος μας παρείχε μεν το οικόπεδο για να ανεγείρουμε τα κτίρια, αλλά εναπόκειτο σε μας να φροντίσουμε για τη νομιμοποίηση των τίτλων και την απόκτηση συμβολαίων. Όλα εκείνα τα κτίρια, όταν κτίστηκαν, δεν είχαν άδεια και ήταν παράνομα. Σήμερα, στις άμεσες προτεραιότητές μας είναι η διαδικασία νομιμοποίησης των κτιρίων της Ιεραποστολής και ακολούθως η αξιοποίησή τους. Τα κτίρια αυτά μπορούν να χρησιμεύσουν στη διάδοση του χριστιανικού μηνύματος σε όλη τη χώρα. Εκεί θα στεγάζεται το Ιεραποστολικό Κέντρο, από το οποίο θα εξορμούν σε όλη την επαρχία οι Ιερείς και οι κατηχητές μας. Εκεί, όμως, θα μπορούν να καταρτιστούν ως κατηχητές οι νέοι από την επαρχία, που ενδιαφέρονται να εργαστούν ιεραποστολικά, αλλά και οι υποψήφιοι Ιερείς μας με τα καλοκαιρινά σεμινάρια που θα πραγματοποιούμε.

Στις άμεσες προτεραιότητές μας είναι η αγορά ενός χώρου, που θα εγκαταστήσουμε το Επισκοπείο. Αυτό θα πρέπει να είναι κάπου στο κέντρο της πόλης, γιατί ήδη υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον μεταξύ των ιθαγενών να γνωρίσουν την Ορθοδοξία και πολλοί είναι αυτοί που επιθυμούν να βαπτιστούν Χριστιανοί.

Στη Μπουραμάτα υπάρχει και ένα Ορφανοτροφείο, το οποίο ανεγέρθηκε σε οικόπεδο που μας παραχώρησε η κυβέρνηση και ανήκει στην Ιερά Επισκοπή. Εκεί λειτουργεί ένα εξατάξιο Σχολείο, το οποίο όμως έχει περίπου 120-130 μαθητές συνωστισμένους σε κάθε τάξη. Οι ιθαγενείς μας ζητούν να ανεγείρουμε και ένα Γυμνάσιο, ώστε τα παιδιά τους να μπορούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους.      

Η Επισκοπή μας έχει ανάγκη και από κάποιο αυτοκίνητο, το οποίο θα χρησιμεύει για τις μετακινήσεις μας μεταξύ των δύο χωρών, γιατί το παλιό αυτοκίνητο που είχαμε καταστράφηκε ολοσχερώς σε πρόσφατο ατύχημα που είχαμε.

Πέραν των Ορθοδόξων, πρέπει να γνωρίζετε ότι στη χώρα υπάρχουν Καθολικοί, Προτεστάντες, Αγγλικανοί και φυσικά Μουσουλμάνοι. Στο Μπουρούντι κάποια πολιτικά πρόσωπα προωθούν τη διάδοση του Ισλαμισμού στο κράτος. Όσοι, όμως, γίνονται Μουσουλμάνοι, παρακινούνται περισσότερο από το χρήμα και λιγότερο από τη διδασκαλία. Στη Ρουάντα, αντιθέτως, τα πράγματα είναι πολύ αυστηρά και απαγορεύεται ο προσηλυτισμός μέσω της πολιτικής. Σήμερα, μπορούμε και τελούμε τις Ιερές Ακολουθίες στο διαμέρισμα που νοικιάζουμε μόνο με την παραχώρηση σχετικής άδειας. Όταν θα αποκτήσουμε δικό μας Ιερό Ναό, τα πράγματα θα είναι κάπως ευκολότερα.

Παρά τις αντιξοότητες και τα πολυποίκιλα προβλήματα που αντιμετωπίζω στο ιεραποστολικό έργο, δεν απογοητεύομαι και θα συνεχίσω να αγωνίζομαι. Γεννήθηκα στην Ουγκάντα και σπούδασα στην Ιερατική Σχολή Αγίου Ματθαίου Χανίων και στη Θεολογική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Κατά τη διάρκεια της παραμονής μου στην Ελλάδα γνώρισα πολλούς ανθρώπους που ασχολούνταν με το έργο της Εξωτερικής Ιεραποστολής και αφιέρωσαν τη ζωή τους σε αυτό. Πραγματικά θαύμαζα τους αγώνες και τους κόπους τους. Με συγκινούσε το έργο που είχε επιτελέσει ο παλαιότερος ιερέας της Ουγκάντα, ο π. Οβαδίας, ο οποίος έκτιζε λασποκαλύβες, που τις καθημερινές λειτουργούσαν ως σχολεία και τις Κυριακές ως Ναοί. Ο μεγάλος ζήλος του δεν ήταν μόνο η σπορά της Ορθοδοξίας στην Υποσαχάρια Αφρική αλλά και η ανάδειξη συνεχιστών του έργου. Τον διαδέχθηκε ο εγγονός του Λουάνγκα, ο νυν Μητροπολίτης Καμπάλας & πάσης Ουγκάντας κ. Ιωνάς.

Αποφάσισα, λοιπόν, να αφιερωθώ κι εγώ στο έργο αυτό. Είμαι εγγεγραμμένος στο μοναχολόγιο της Ιεράς Μονής Αγίου Αρσενίου και θα κάνω μέχρι το τέλος της ζωής ο,τι καλύτερο μπορώ για τη διάδοση του λόγου του Ευαγγελίου. Αυτό που μου δίνει κουράγιο είναι το έκδηλο ενδιαφέρον των ιθαγενών να κατηχηθούν, να βαπτιστούν και να γνωρίσουν την Ορθοδοξία. Για να προαχθεί, όμως, το έργο έχουμε ξεκινήσει με τη μετάφραση των Ιερών Ακολουθιών (Θείας Λειτουργίας, Βαπτίσεως, Γάμου, Κηδείας, Εγκαινίων) στις τοπικές γλώσσες κιρούντι και κινιαρουάντα. Έτσι, όλοι εντυπωσιάζονται από τις ευχές και γενικά τη λειτουργική ορολογία των Ακολουθιών.

Αυτό που μας ενδιαφέρει πρωτίστως είναι η εξάπλωση του Χριστιανισμού. Βασιζόμαστε στους νεοφώτιστους ιθαγενείς για τη διάδοση της Ορθοδοξίας και την αριθμητική αύξηση του ποιμνίου. Ως Επίσκοπος φέρω την τεράστια ευθύνη για τη σωτηρία κάθε προβάτου ξεχωριστά και όλου του ποιμνίου μαζί, το οποίο μου έχει εμπιστευθεί ο Θεός και οφείλω να αγωνιστώ με αυταπάρνηση και αυτοθυσία, ελπίζοντας ότι θα το προσαγάγω σεσωσμένο στον Ουράνιο Πατέρα εν Ημέρα Κρίσεως. Σε όλα μου τα κηρύγματα τονίζω ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει μία θύρα, από την οποία μπορούν να περάσουν όλοι και μετά είναι ελεύθεροι να επιλέξουν αν θα μείνουν η θα φύγουν. Θεωρώ ότι είναι εύκολο να βαπτίσουμε χιλιάδες ιθαγενών. Η δυσκολία, ωστόσο, είναι να τους κρατήσουμε μέσα στους κόλπους της Μητέρας Εκκλησίας. Αυτό με προβληματίζει και με απασχολεί διαρκώς. Χρειάζεται σαφώς μεγάλη υπομονή και επιμονή.             

† O Μπουρούντι & Ρουάντα Iννοκέντιος